204. Տրված բառերով կազմի՛ր
ա) ածանցավոր բառեր
ջրալի, ջրային, ջրիկ,
ձայնավոր,
անձեռ
բ) բառաձևեր:
ջրի, ջրում, ջրից, ջրի մեջ,
ձայնից, ձայնի մեջ,
ձեռքում, ձեռքի մեջ,
Ջուր, ձայն, ձեռք:
205. Տրված բառախմբերը համեմատի՛ր և խմբերից յուրաքանչյուրին փորձի՛ր անուններ տալ:
Ա. Տղա, քար, սեղան:
Բ. Տղան, տղայի, տղային, տղայով, տղայից, քարը, քարին, քարից, քարով, քարում, սեղանը, սեղանի, սեղանին, սեղանից, սեղանով:
Ա խմբի բառերը գոյականներն են, իսկ Բ խմբի բառերը հոլովներ են։
206. Անտառ բառը տարբեր ձևերով գործածելով՝ նախադասություններ կազմի՛ր:
Անտառի բացատում ծաղիկներ կային։
Անտառից վերադարձան զբոսաշրջիկները։
Անտառում շատ կեդանիներ են ապրում։
Անտառը լի է դեղաբույսերով։
Անտառով էր անցնում եղնիկների կածանը։
207. Տրված բառերի բոլոր հնարավոր ձևերը գրի՛ր:
Պահարան – պահարանը, պահարանի, պահարանից, պահարանին, պահարանում, պահակ- պահակը, պահակի, պահակից, պահակին, պահակով, խողովակներ- խողովակները, խողովակների, խողովակներին, խողովակներից, խողովակներով, խողովակներում, դարակներ- դարակները, դարակների, դարակներին, դարակներից, դարակներում:
208. Կետերի փոխարեն գրի՛ր գրիչ, բույն, ծով բառերի ձևերը: Բոլոր բառերի նման ձևերը խմբավորի՛ր: Յուրաքանչյուր բառը քանի՞ ձև ունեցավ:
Իր բույնը հյուսել էր մեր այգու ամենաբարձր ծառի վրա:
Չմոտենաս իմ բնին, ձագուկներս հանկարծ կվախենան:
Ճուտը գլուխը բնից դուրս էր հանել ու սպասում էր մորը:
Այդ թռչունին իր ձագերով ու բնով կբերեմ, որ իմ այգում ապրի:
Ձագուկները կծկվել էին բնում ու վախեցած նայում էին:
Գիշերվա փոթորկից հետո ծովը հանգստանում էր:
Մեքենան մոտենում էր ծովին, արդեն լսվում էր նրա շառաչը:
Որոշեց ծովից հեռու ապրել, որ մոռանա այդ դեպքը:
Փոթորկուն ծովով հիանում եմ, բայց և վախենում եմ լեռնացող ալիքներից:
Ամբողջ օրը լողում էր ծովում ու վերադառնալու մասին չէր մտածում:
Իմ գրիչը լավ չի գրում:
Ձեռքը գցեց ընկերոջ գրչին ու ծոցատետրում ինչ-որ բան նշեց:
Ամբողջ թանաքը գրչից դուրս էր հոսել, ու պայուսակը տեղ-տեղ սևացել էր:
Այդպիսի բաները սովորական գրչով չեն գրում:
209. Բոլոր նման բառաձևերը խմբավորի՛ր: Ո՞րն է նմանությունը:
Ափից, շենք, գյուղին, շենքով, գյուղում, ափ, գյուղով, շենքում, ափով, գյուղից, գյուղ, շենքից, ափին, շենքին:
Ափ – ափից, ափով, ափին
շենք – շենքով, շենքից, շենքին, շենքում
գյուղ – գյուղին, գյուղից, գյուղում, գյուղով
Նման են արմատներով։
210. Հարցում արտահայտող բառը տրված բառերով կամ նրանցով կազմված բառակապակցություններով փոխարինի՛ր: Տրված բառերից ո՞րը ի՞նչ ձևով գրեցիր:
Գիրքը որտե՞ղ է:
Գիրքը պայուսակում է:
Գիրքը գրադարկում է:
Գիրքը հեռուստացույցի վրա է:
Գիրքը պահարանում է:
Գիրքը սեղանի վրա է:
Գիրքը ձեռքում է:
Գիրքը աթոռին է:
Գիրքը լճում է:
Պայուսակ, գրադարակ, հեռուստացույց, պահարան, սեղան, ձեռք, աթոռ, լիճ:
211. Բառակապակցություններ և նախադասություններ կազմի՛ր հարցում արտահայտող որտե՞ղ բառի փոխարեն տրված գոյականները գրելով: Տրված բառերից ո՞րը ի՞նչ ձևով գրեցիր:
Որտե՞ղ լինել:
Տանը լինել:
դպրոցում լինել:
դասարանում լինել:
բակում լինել:
փողոցում լինել:
մանկապարտեզ լինել:
Երեխան որտե՞ղ է:
Երեխան դպրոցում է:
Երեխան տանն է:
Երեխան դասարանում է:
Երեխան բակում է:
Երեխան փողոցում է:
Երեխան մանկապարտեզում է:
Դպրոց, տուն, դասարան, բակ, փողոց, մանկապարտեզ:
212. Ընդգծված բառերը հականիշ բառակապակցություններով փոխարինի՛ր:
Ոգևորությամբ անել – դժկամությամբ անել, համոզմունքով գործել – դժվարությամբ գործել, ուրախությամբ դիմավորել – տխրությամբ դիմավորել, հուզմունքով սպասել – անտարբեր սպասել, եռանդով պաշտպանել – անեռանդ պաշտպանել, անհանգստությամբ մտածել – հանգիստ մտածել:
213. Ընդգծված բառերը նույնարմատ (նույն արմատն ունեցող) հականիշ բառերով փոխարինի՛ր: Գոյականներն ի՞նչ ձևով դրվեցին:
Օրինակ՝
անբեղ մարդ — բեղով մարդ:
Անլուսամուտ սենյակ- լուսամուտով սենյակ, անդուռ պահեստ – դռնով պահեստ, անծխնելույզ վառարան – ծխնելույզով վառարան, անդանակ մորթել – դանակով մորթել, անշնորհք նստել – շնորքով նստել, անկարգ գնալ – կարգին գնալ:
214. Բառերի իմաստն արտահայտի՛ր հոմանիշ բառակապակցություններով:
Օրինակ՝
օրենքով — ըստ օրենքի, օրենքի համաձայն կամ՝ համաձայն օրենքի:
Կարգադրությամբ – ըստ կարգադրության, նախասիրություններով – համաձայն նախասիրությունների, որոշմամբ – համաձայն որոշմամբ, պատասխաններով – ըստ պատասխաների, դիմումով – ըստ դիմումի, պատմածով – համաձայն պատմածի, խնդրանքով – խնդրանքին համաձայն:
215. Փակագծի բառը պահանջվող ձևով գրի՛ր:
Օրինակ՝
Ներկը (վրձին) պատին էր քսում ու հիացած նայում իր (արած): — Ներկը վրձինով պատին էր քսում ու հիացած նայում իր արածին -. (Ինչո՞վ քսել, ինչի՞ն նայել):
Գերմանացի փիլիսոփա Կանտը ծնվել է (Քյոնիգսբերգ) Քյոնիգսբերգում և այնտեղ էլ ութսուն տարի հետո մահացել է: Նա իր մտքով ընդգրկել է ոչ միայն Երկիր (մոլորակ) մոլորակը, այլև Արեգակնային (համակարգ) համակարգը և ողջ (տիեզերք) տիեզերքը: Սակայն կյանքի (ընթացք) ընթացքում Կանտը, կարելի է ասել, դուրս չեկավ հայրենի (քաղաք) քաղաքից: Նրա ամենահեռավոր ճամփորդությունը եղավ Պիլաու գյուղ գնալը, որը (Քյոնիգսբերգ) Քյոնիգսբերգից ընդամենը քառասունհինգ կիլոմտր էր հեռու: